КІРСЦІ КOВЕНТРЫ СТАНОВІЦЦА ПЕРШАЙ ЖАНЧЫНАЙ-ПРЭЗІДЭНТКАЙ МАК
Гістарычны момант для МАК
Упершыню ў гісторыі Міжнародны алімпійскі камітэт (МАК) абраў жанчыну на пасаду прэзідэнткі. Кірсці Кoвентры, былaя алімпійскaя чэмпіёнкa па плаванні з Зімбабвэ, змяняе на гэтым пасту немца Томаса Баха. 41-гадовая Кавентры, якая таксама займае пасаду міністра спорту Зімбабвэ, становіцца не толькі першай жанчынай, але і першай афрыканкай на чале МАК.
Хуткія і рашучыя выбары
Хоць чакалася, што выбары могуць быць зацяжнымі і складанымі, працэс прайшоў хутка. На 144-й сесіі МАК у Коста-Наварына Кoвентры атрымала абсалютную большасць галасоў ужо ў першым туры, перамогшы шэсць іншых кандыдатаў. Усяго галасавалі 110 членаў камітэта, у тым ліку 47 жанчын. Для забеспячэння поўнай канфідэнцыяльнасці ўсе ўдзельнікі павінны былі здаць свае смартфоны і іншыя прылады перад пачаткам галасавання.
Супярэчлівая, але ўплывовая фігура
Шлях Кoвентры да кіраўніцтва МАК выклікаў як захапленне, так і крытыку. З 2013 года яна з’яўляецца членам камітэта і набывала падтрымку Томаса Баха. Яе спартыўныя дасягненні – сем алімпійскіх медалёў, два з якіх залатыя – не падлягаюць сумневу. Аднак яе дзейнасць на пасадзе міністра спорту Зімбабвэ была спрэчнай. Тым не менш, яе перамога сведчыць пра змены ў МАК, які традыцыйна быў мужчынскай цытадэллю.
Бачанне Кoвентры для будучыні МАК
У сваёй прамове пасля перамогі Кoвентры адзначыла: “Гэта не толькі велізарны гонар, але і напамін пра маю адданасць кожнаму з вас. Я з гонарам буду весці гэтую арганізацыю, і разам мы пабудуем мацнейшы алімпійскі рух.”
Зараз узнікаюць ключавыя пытанні: ці прынясе яна рэальныя рэформы, ці проста працягне курс Баха? Ці застанецца яе дзейнасць абмежаванай камерцыйнымі пагадненнямі, ці яна імкнецца да больш маштабных зменаў? Адказы на гэтыя пытанні вызначаць яе кадэнцыю.
Томас Бах становіцца ганаровым прэзідэнтам
Пасля 12 гадоў на пасадзе Бах быў прызначаны пажыццёвым ганаровым прэзідэнтам МАК. Ён адмовіўся ад магчымасці застацца на другі тэрмін, лічачы, што арганізацыі патрэбныя новыя лідары. Цяпер, калі Кoвентры ўзначаліла алімпійскі рух, яе чакае выпрабаванне на здольнасць да рэформаў і лідарства ў глабальным спорце.
Палітычны кантэкст: МАК, Расія, Беларусь і Зімбабвэ
Абранне спадарыні Ковентры таксама выклікае пытанні наконт пазіцыі МАК у дачыненні да Расіі і Беларусі, у прыватнасці адносна іх удзелу ў Алімпіядзе. Пры Томасе Баху МАК крытыкавалі за паблажлівасць да расійскіх і беларускіх спартоўцаў, нягледзячы на ўдзел іх краін у вайне супраць Украіны. Рашэнне дазволіць некаторым з гэтых спартсменаў выступаць у якасці нейтральных было расцэнена як кампраміс на карысць Масквы.
Цесныя сувязі Зімбабвэ як з Расіяй, так і з Беларуссю дадаюць гэтай гісторыі яшчэ адзін пласт. Урад Зімбабвэ падтрымлівае моцныя дыпламатычныя і ваенныя адносіны з Масквой і Мінскам, атрымліваючы зброю, эканамічную дапамогу і стратэгічную падтрымку. Аляксандр Лукашэнка асабіста сустрэўся з афіцыйнымі асобамі Зімбабвэ, умацаваўшы альянс, які адлюстроўвае больш шырокія геапалітычныя інтарэсы Расіі ў Афрыцы.
Улічваючы сувязі Кoвентры з урадам, будуць узнікаць пытанні аб яе здольнасці захоўваць нейтралітэт у пытанні ўдзелу Расіі і Беларусі ў Алімпіядзе. Ці будзе яна кідаць выклік прарасейскім тэндэнцыям Баха, ці захавае статус-кво? Па меры набліжэння гульняў-2026 яе кіраўніцтва будзе ўважліва вывучацца.
Прэзідэнты МАК на працягу гісторыі
- 1894 – 1896 Дзімітрыюс Бікелас (Грэцыя)
- 1896 – 1925 П’ер дэ Кубертэн (Францыя)
- 1925 – 1942 Анры дэ Байе-Латур (Бельгія)
- 1942 – 1952 Сігфрыд Эдстрэм (Швецыя)
- 1952 – 1972 Эйверы Брандэг (ЗША)
- 1972 – 1980 Майкл Кіланін (Ірландыя)
- 1980 – 2001 Хуан Антоніа Самаранч (Іспанія)
- 2001 – 2013 Жак Рог (Бельгія)
- 2013 – 2025 Томас Бах (Германія)
- 2025 – ??? Кірсці Кавентры (Зімбабвэ)