Тэрмін паўнамоцтваў Томаса Баха на пасадзе прэзідэнта Міжнароднага алімпійскага камітэта (МАК) афіцыйна скончыцца ў чэрвені.

Так завершыцца 12-гадовы перыяд, які запомніцца не алімпійскімі каштоўнасцямі, а палітычнымі здзелкамі, кампрамісамі і небяспечнай лаяльнасцю да Расіі і яе саюзнікаў.

Бах афіцыйна заявіў, што складзе паўнамоцтвы і як сябра МАК — гэта адбудзецца 23 чэрвеня, пасля выбараў новага прэзідэнта на сесіі МАК у Грэцыі ў сакавіку. Хоць ён мог застацца членам МАК да 80 гадоў, Бах сыходзіць з алімпійнага руху цалкам.

На паперы яго біяграфія ўражвае. Алімпійскі чэмпіён 1976 года ў фехтаванні, заснавальнік НАК Германіі, шматгадовы член і віцэ-прэзідэнт МАК. Але калі паглядзець на рэальныя вынікі яго кіраўніцтва, карціна становіцца зусім іншай. Найбольшы цень на яго рэпутацыю кідае ягоная паслядоўная адмова прыцягнуць Расію да адказнасці — за дзяржаўную допінгавую праграму, за шматгадовыя парушэнні алімпійскіх правілаў і за вайну супраць Украіны.

За ўсе 12 гадоў на пасадзе Бах зноў і зноў выбіраў палітычныя гульні замест прынцыповай пазіцыі. Нават пасля пачатку поўнамаштабнай агрэсіі супраць Украіны МАК пад яго кіраўніцтвам дазволіў расійскім спартоўцам выступаць пад так званым нейтральным сцягам. Такая “інклюзіўнасць” ігнаруе рэальнасць: у той час як расіяне працягваюць спаборнічаць, украінскія спартоўцы страчваюць свае дамы, свае трэніровачныя залы, а часам і свае жыцці.

Але гэта яшчэ не ўсё. У лютым 2025 года МАК цішком аднавіў статус Нацыянальнага алімпійскага камітэта Беларусі, якім кіруе Віктар Лукашэнка — сын аўтарытарнага кіраўніка Аляксандра Лукашэнкі. Гэтае рашэнне выглядае асабліва цынічным на фоне ўдзелу Беларусі ў вайне супраць Украіны і бязлітасных рэпрэсій супраць спартоўцаў, якія асуджаюць рэжым.

Як паведамляюць незалежныя крыніцы, гэтае аднаўленне было часткай палітычнай здзелкі. Беларусь нібыта пагадзілася падтрымаць Хуана Антоніа Самаранча-малодшага на будучых выбарах новага прэзідэнта МАК у абмен на вяртанне свайго НАК у алімпійную сям’ю. МАК гэта адмаўляе, але супадзенне фактаў выглядае надта падазрона.

Гэтая гісторыя толькі пацвярджае галоўную рысу прэзідэнцтва Баха — пастаянны прыярытэт палітычных інтарэсаў і асабістых сувязяў перад правамі і бяспекай спартоўцаў. Замест таго каб абараняць каштоўнасці Алімпійскага руху, Бах ператварыў МАК у пляцоўку для палітычнага гандлю з дыктатурамі.

Цяпер, калі Бах сыходзіць, спартыўная супольнасць і праваабаронцы мусяць запатрабаваць кардынальных зменаў. Новы прэзідэнт МАК павінен не проста працягваць традыцыі, а вярнуць давер да алімпійнага руху, аднавіць этычныя стандарты і нарэшце паставіць інтарэсы спартоўцаў вышэй за палітычныя гульні.

Бах сыходзіць, але цень ягоных рашэнняў застанецца над алімпійным рухам яшчэ надоўга.