Яна страціла ўсё – дом, спартыўную кар’еру, магчымасць прадстаўляць Беларусь. Пасля падзей 2020 года лучніца Карына Казлоўская была вымушаная пакінуць краіну і пачаць новае жыццё ў Польшчы.

Замест звыклых трэніровак і спаборніцтваў – праца ў Żabka, пошукі жылля і барацьба за элементарную стабільнасць.

Але нават шэсць месяцаў без трэніровак не здолелі зламаць яе дух. У першым жа сезоне ў эміграцыі Карына стала чэмпіёнкай Польшчы па стральбе з лука. Гэты поспех – не толькі спартыўнае дасягненне, але і доказ таго, што воля і ўпартасць перамагаюць нават у самых неспрыяльных умовах.

Як спартсменка знайшла сілы працягнуць свой шлях? Што значыць пачынаць усё з нуля ў чужой краіне? І ці марыць яна калісьці зноў выступіць пад беларускім сцягам? Пра гэта і многае іншае – у вялікім інтэрв’ю з Карынай Казлоўскай.

Тэлеграм-канал «О, спорт! Ты – свет!» звязаўся са спартсменкай і пагаварыў аб чэмпіянаце Польшчы, атрыманні польскага грамадзянства, судзе з Лахам і жыцці па-за спортам. БССФ публікуе пераклад матэрыялу на беларускую. Вось спасылка на арыгінал.

Як беларуска з «Жабкі» стала чэмпіёнкай Польшчы ў стральбе з лука пасля 6 месяцаў без трэніровак

Судзілася з босам, атрымала польскі пашпарт, вучыцца на перакладчыцу.

24-гадовая беларуская лучніца Карына Казлоўская ўжо некалькі гадоў жыве і трэніруецца ў Польшчы. Днямі дзяўчына выйграла чэмпіянат гэтай краіны. Яна стартавала пасля вялікага перапынку, прычым упершыню – у статусе польскай грамадзянкі (пашпарт атрымала ў студзені-2025). А яшчэ нядаўна Казлоўская выйграла суд першай інстанцыі ў галоўнага трэнера і ўладальніка клуба “Лучнік” Яна Лаха, які хацеў звольніць яе нібыта за парушэнне дысцыпліны.

– Вялікіх чаканняў ад чэмпіянату Польшчы ў мяне на самой справе не было. Ехала туды не з мэтай абавязкова перамагчы, а каб вярнуцца ў спорт, узяць удзел у спаборніцтвах, пагутарыць з хлопцамі. Можна сказаць, я была цёмным конікам, ніхто на мяне не ставіў і не думаў, што я дасягну такога выніку.

У мяне да турніру быў вялікі перапынак, але недзе за месяц да чэмпіянату мой хлопец кажа: «Давай патрэніруйся, пастраляй, паедзеш на чэмпіянат, выступіш!». Я яму: «Ды які чэмпіянат? Што я там пакажу?». Але ўсё ж пачала хадзіць на трэніроўкі, сумяшчала іх з працай, што было вельмі няпроста. А яшчэ і захварэла. Цяпер у Польшчы нейкі вірус, усе мае знаёмыя хварэюць.

У выніку пасля хваробы, пасля непрацяглай падрыхтоўкі прыязджаю на чэмпіянат з думкамі: “Ну, добра, пастраляю сабе крыху, можа, нешта пакажу”. А сама стрэсавала, бо перапынак быў вялікі. Ды і, слухайце, у мяне паўнавартасная падрыхтоўка да турніру была ўсяго тры тыдні, а гэта вельмі мала.

Але ў кваліфікацыі стала другой, тады падумала, што трэба старацца далей, справы ідуць нядрэнна. Потым выйграла ў 1/16, затым – у 1/8, чвэрцьфінал. Думаю: «Нічога сабе! Ужо магу патрапіць на подыум. У прынцыпе, і трэцяга месца, з улікам усіх абставін, мне будзе дастаткова, але ўсё роўна пастараюся выйсці ў фінал». Выйшла, пачала страляць – выйграла адну серыю, другую… І – бац! – я ў фінале. Думаю: “Ну, нічога сабе!”.

А ў фіналах я вельмі люблю страляць, падабаецца гэты нервяк, стрэс. Экстрэмальныя адчуванні мяне больш матывуюць. Выступала супраць дзяўчынкі адной, калегі па зборнай Польшчы, і яна страляла вельмі добра. У пары момантаў я падумала, што яна і пераможа. Але атрымалася так, што тры серыі засталіся за мной, а яна выйграла толькі адну.

– Колькі доўжыўся ваш перапынак перад спаборніцтвамі?

– З верасня 2024-га не трэніравалася ад слова зусім з-за разглядаў з трэнерам клуба, з-за іншых розных жыццёвых абставін. Рэальна, я баялася паехаць і праваліцца ўжо ў кваліфікацыі, таму і вялікіх мэт перад сабой не ставіла. Але паехала яшчэ і таму, што чэмпіянат быў у Закапанэ, а я жыву недалёка, і дарога не заняла шмат часу.

– Што было трэба для ўдзелу ў чэмпіянаце Польшчы?

– Па ідэі, нейкія ўзносы ёсць, заяўку. Але ўсімі гэтымі пытаннямі займаўся клуб. Мой хлопец з клуба, і ён кантраляваў пытанні.

– Наколькі высокая канкурэнцыя на спаборніцтве?

– Досыць высокая. Я глядзела вынікі іншых дзяўчынак, напрыклад, у чвэрцьфінале, дык яны выбівалі па 29 з 30. А ўвогуле прыехалі на турнір усе наймацнейшыя спартсменкі Польшчы, у тым ліку чальцы зборнай.

У кваліфікацыі я выбіла 281 і 286 ачкоў з 300. Ну а далей у двубоях (так праходзяць раўнды плэй-оф) набірала дзесьці па 116 ачкоў з 120. У фінале серыі былі такія: 30 на 29, 28 на 29…

– Што дае гэты чэмпіянат?

– Можна сказаць, нічога акрамя пашаны павагі :). Турнір не быў адборам на чэмпіянат Еўропы, які якраз стартаваў 17 лютага. Толькі ў сакавіку ў нас будуць унутраныя спаборніцтвы, дзе будуць вызначацца члены зборнай, якія будуць ездзіць на міжнародныя турніры. У зборнай увогуле 16 чалавек, але на міжнародныя спаборніцтвы ездзіць першая чацвёрка. Я пакуль у камандзе восьмы нумар (Казлоўская не заканчвала кар’еру, а толькі яе пры спыняла, таму захоўвала рэйтынг у зборнай, а вось заробак у камандзе не атрымлівала – заўв.). Так што трэба перамагаць, паднімацца – буду старацца.

– Як адрэагавалі іншыя спартсменкі на ваша вяртанне і перамогу?

– Усе былі рады. Дзяўчынка, якую я абгуляла ў фінале, абняла, павіншавала. Ды і астатнія віншавалі. Атмасфера тут вельмі добрая. Але, шчыра, многія былі здзіўлены, што я прыехала пасля такога перапынку і перамагла. Некаторыя нават падыходзілі і казалі: “Ого, ты да гэтага часу страляеш?” Можа, яны мяне ўжо спісалі 🙂 Мне ўдалося здзівіць усіх. Што гавораць трэнеры? Я з імі асабліва не маю зносіны, але таксама віншавалі.

– Гэта вашыя першыя спаборніцтвы ў статусе полькі. Як адчуванні?

– Прышпільна і незвычайна :). Проста зараз працягваю бегаць з дакументамі, мяняць дадзеныя. Але першыя спаборніцтвы ў ролі полькі ў мяне залічаны.

– Раскажыце, як праходзіў працэс атрымання грамадзянства.

– Цяжкавата і доўга на самай справе. Сталы побыт (пастаянны від на жыхарства) я атрымала ў 2022-м досыць хутка, таму што ў мяне была карта паляка. Дзякуй маме за тое, што аформіла ўсё яшчэ шмат гадоў таму. Дык вось, ВНЖ я атрымала за чатыры месяцы і практычна адразу ж падалася на грамадзянства. Гэта быў лістапад 2022 года, але атрымала пашпарт толькі ў студзені 2025-га. Мне казалі, што павінна быць хутчэй, некаторыя атрымлівалі за чатыры месяцы, а ў мяне расцягнулася на гады.

– З чым звязана такая затрымка?

– Нават не ведаю. Я напісала на імя прэзідэнта і доўга чакала адказ ад канцылярыі. У лістападзе 2022-га падала дакументы, а ў красавіку 2023-га мне прыйшоў адказ, што дакументы ўжо ў прэзідэнта. І вось разгляд зацягнуўся. Я тэлефанавала і пісала ў канцылярыю, але мне ўвесь час адказвалі, што трэба чакаць. У нейкі момант нават падумала, што зноўку трэба збіраць дакументы, зноўку ўсё падаваць.

– Як даведаліся аб тым, што атрымалі грамадзянства?

– Самае цікавае, што мне, як аказалася, тэлефанавалі з ужонда, але так як нумар, відаць, я ўказала з памылкай, то звязацца не маглі. Патэлефанавалі ў клуб, паведамілі, што я атрымала грамадзянства. А ўжо адтуль звязаліся са мной і папрасілі звярнуцца ў ўжонд. Літаральна на наступны дзень пасля гэтага я паехала і забрала прыгожы дакумент. Адразу падала заяву на змену прозвішча і на афармленне польскага пашпарта. Шчыра, толькі тады выдыхнула… Хоць, калі я патэлефанавала ў ўжонд і мне тамака пацвердзілі, што я атрымала грамадзянства, аж крычала і пішчала ад радасці.

Адразу паведаміла сям’і, сябрам, хлопцу. Усе былі вельмі рады, віншавалі. А яшчэ сябрам з Беларусі, з якімі маю зносіны. Я захавала кантакты з добрымі людзьмі, якія будуць заўжды мяне падтрымліваць :). Але, нягледзячы на ​​атрыманне польскага грамадзянства, у душы я ўсё роўна застаюся беларускай.

– Змена грамадзянства – самая вялікая праблема, з якой вы сутыкнуліся за апошнія гады?

– Не, яшчэ быў суд з галоўным трэнерам клуба, у якім я трэніруюся, – з Янам Лахам. Апошнія гады былі вельмі цяжкімі, энергазатратнымі. Але гэта зрабіла мяне мацнейшым.

– Давайце пагаворым аб судзе.

– Па вялікім рахунку, ён яшчэ не скончаны. Трэнер падаў апеляцыю, таму ўвесь працэс будзе доўжыцца яшчэ тры-чатыры месяцы. Ён не пагадзіўся з рашэннем суда.

У цэлым жа разборы пачаліся восенню 2023-га, у снежні 2024-га прайшло апошняе пасяджэнне. За год іх было некалькі, і я, і трэнер на іх прысутнічалі. Кожны адстойваў свой пункт гледжання, прыводзіў свае довады. І ўсе слуханні праходзілі, скажам так, у напружанні. Трэнер упіраў на тое, што зрабіў усё па законе, захацеўшы звольніць мяне за парушэнне дысцыпліны, прыводзіў свае аргументы. А ў мяне былі свае довады, доказы, таксама ўсё было задакументавана. Па сутнасці, хто лепш падрыхтаваў дакументы, той і перамог. Суд у выніку абавязаў Лаха змяніць фармулёўку майго звальнення – гэта значыць, што я была звольненая не з-за парушэнне дысцыпліны (нібыта прапускала трэніроўкі і гэтак далей), а па віне працадаўцы, таму што мае правы як работніка былі парушаныя. Лах падаў апеляцыю, і працэс яшчэ працягваецца. Тым не менш я вельмі рада, што суд [першай інстанцыі] стаў на мой бок і прызнаў, што я маю рацыю.

– Пакуль ішоў разбор, вы ўсё роўна заставаліся членам клуба «Лучнік» і сустракаліся з Лахам?

– Перыядычна прыходзіла на трэніроўкі, але старалася з ім не перасякацца. Працавала з іншымі трэнерамі.

– Ён не перашкаджаў таму, каб вы займаліся ў клубе?

– Не, але, напрыклад, у 2024 годзе ён не пусціў мяне ад клуба на спаборніцтвы, дзе праводзіўся адбор у зборную Польшчы. Такія турніры праходзяць штогод. Да іх я рыхтавалася вельмі інтэнсіўна, было па дзве трэніроўкі за дзень. Але проста перад спаборніцтвамі мне тэлефануюць і кажуць, што ніхто мяне на турнір не падаў. Тэлефаную Лаху і пытаю, што адбываецца. Ён адказаў: «Таму што ты не трэніруешся па восем гадзін у дзень. І ўвогуле я так сказаў». Натуральна, у мяне пасля такога знікла матывацыя трэніравацца, рукі крыху апусціліся. Адзін раз на тыдзень я рабіла мінімальныя трэніроўкі.

– Вы сталі чэмпіёнкай Польшчы, услаўляеце свой клуб. Можа, стаўленне Лаха да вас памянялася?

– Так я і раней перамагала на ўнутраных спаборніцтвах, але стаўленне Лаха ўсё роўна заўсёды было дваякае. Накшталт, задаволены, але ўсё роўна, як бачыце, палкі ў колы ўстаўляў. Пасля перамогі зараз асабіста ён мяне не віншаваў. Ды ён, наколькі ведаю, нікога асабіста не віншуе.

– Вы казалі, што хацелі памяняць клуб.

– Так, але гэта вельмі цяжка зрабіць. Трэба заплаціць кампенсацыю. У маім выпадку, напрыклад, гэта 30 тысяч злотых (7,5 тысяч долараў). Гэта сума фарміруецца ад ступені паспяховасці выступлення на спаборніцтвах. Лічыцца, што гэты клуб падрыхтаваў спартсмена і таму можа прэтэндаваць на кампенсацыю затрат. Чым больш перамог на турнірах, тым большая кампенсацыя, калі хоцьясі змяніць клуб. У нас ёсць дзяўчынка, якая ў «Лучніку» з самага дзяцінства, ужо амаль 30 гадоў. Дык ёй, калі захоча змяніць клуб, трэба будзе заплаціць 150 тысяч злотых (амаль 38 тысяч долараў).

– Кампенсацыя – адзінае, што ўтрымлівае вас ад змены клуба?

– Так. Ну не буду я плаціць Лаху такія грошы! Ён не заслугоўвае. Працягваю заставацца ў «Лучніку», буду і надалей тут трэніравацца, ездзіць на спаборніцтвы. І ўжо як полька:).

– Чым акрамя спорту займаецеся?

– Працую. Уладкавалася ў краму Żabka у Жыўцы прадаўшчыцай. Пайшла туды, бо трэба на нешта жыць, здымаць кватэру. З траўня мінулага гады тамака працую, але некалькі месяцаў была аформлена на паўстаўкі. З верасня – ужо на поўную стаўку. Да гэтага працавала афіцыянткай у рэстаране, але было вельмі цяжка сумяшчаць са спортам. Хоць і зараз няпроста. Калі трэба ехаць на спаборніцтвы, то цяжка выпытаць выходны. Я шукала працу і ў іншых месцах, але, відаць, з-за адсутнасці польскага грамадзянства не хацелі браць. А ў «Жабку» бяруць і замежнікаў.

– А вучобу працягваеце?

– Так, заканчваю другі курс (трэці будзе апошнім) у Вышэйшай эканоміка-гуманітарнай школе. Будзе дыплом перакладчыка з англійскай на польскую. Так што жыццё ў мяне максімальна насычанае: і трэніроўкі, і турніры, і праца, і вучоба. А яшчэ і адносіны :). Але я спраўляюся.